Speciaal onderwijs voor TOS

De behandelgroep kan goed helpen in de overgang naar school. Maar jullie hebben als ouders de regie in de overgang van de behandelgroep naar de basisschool. Jullie hebben contact met de behandelgroep en de basisschool. 

Wat doet de behandelgroep? 

• De behandelgroep brengt de behoeftes van jouw kind in kaart. 
• De behandelgroep denkt mee over welk onderwijs het beste zou kunnen passen bij jouw kind. 
• De behandelgroep helpt zo nodig met het aanvragen van een arrangement.  

Wat doen ouders? 

• Jij kent je kind het beste. Jouw ervaring en kennis neem je mee in de gesprekken met professionals.  
• Je gaat in gesprek met de professionals. Samen vinden jullie de beste plek voor je kind. 

Tips:

• Vraag eens aan andere ouders hoe zij de overgang naar school ervaren.  
• Als je iets niet weet, kan je altijd in gesprek met de professionals van de behandelgroep. 
• Vraag aan de behandelaren van jouw kind hoe oud jouw kind (of na hoeveel maanden behandeling) moet zijn dat zij kunnen meedenken over een eventuele ondersteuning in het toekomstige onderwijs. Maak vooraf duidelijke afspraken wanneer de gesprekken hierover plaatsvinden. 

Sommige kinderen met TOS hebben extra ondersteuning nodig op school. Of ze hebben een ander type onderwijs nodig. Dan kan er extra ondersteuning worden aangevraagd bij een aanmeldpunt van instellingen voor TOS (dat heette vroeger cluster 2-onderwijs). Deze instellingen heten officieel ‘instellingen voor ondersteuning en onderwijs voor auditief en/of communicatief beperkte leerlingen’.  

Volgens welke stappen werkt het aanmeldpunt?

1. Je geeft het aanmeldpunt toestemming om gegevens uit te wisselen (met bijvoorbeeld school, logopedist of anderen).  
2. Een medewerker bekijkt of de informatie over je kind compleet is.  
3. Een medewerker gaat met jou, de behandelgroep en school in gesprek. Samen kijken jullie wat je kind nodig heeft om te leren en wat de school nodig heeft om je kind te ondersteunen. Deze medewerker heet soms een trajectbegeleider.   
4. De medewerker bekijkt welke testen je kind heeft gedaan en wat daaruit kwam. En welke behandeling je kind al gehad heeft en wat behandelaren daarover hebben opgeschreven. Soms komt de medewerker ook kijken op de behandelgroep.  
5. Met de informatie van jou, de behandelaren en school maakt de medewerker van het aanmeldpunt een dossier. Daarin staan alle gegevens en een inschatting van wat het beste bij jouw kind past. 
6. De informatie over jouw kind wordt besproken in de commissie van onderzoek (CvO). De CvO besluit of ondersteuning vanuit speciaal onderwijs voor TOS (of plaatsing in speciaal onderwijs voor TOS) noodzakelijk lijkt. Kijk voor meer informatie bij de haltes Arrangementen en Comissie van Onderzoek. 

Hoe kan ik mijn kind aanmelden? 

Er zijn vier organisaties met speciaal onderwijs voor TOS: Auris, Kentalis, VierTaal of Vitus Zuid. Elke organisatie heeft een eigen aanmeldpunt. Op deze site van Siméa kan je een aanmeldpunt in jouw regio zoeken. Op Allesovertos.nl vind je een overzicht van de aanmeldpunten.  

Als je kind nog niet op school zit, moet jij je kind aanmelden. Jij doet dan de aanvraag bij het aanmeldpunt. De behandelgroep kan je hierbij helpen. Overleg met de behandelcoördinator of teamleider van jouw kind wat zij hierin voor jou kunnen betekenen. Maak duidelijke afspraken met elkaar wie wat doet. Vraag ook aan de behandelaren van jouw kind wanneer een goed moment is om een aanvraag te doen. Dit verschilt per regio. 

Let op:

• Het aanmeldpunt werkt in elke regio net anders. Vraag aan de behandelgroep hoe het precies in jouw regio werkt. 
• Heb je vragen of wil je meer informatie? Dan kan je zelf ook contact opnemen met het aanmeldpunt. 
• Als je kind nog niet is aangemeld voor een school moet jij de aanvraag doen. De behandelgroep kan jou hierbij ondersteunen. Overleg met de behandelgroep wat zij hierin voor jou kunnen doen. Maak duidelijke afspraken met elkaar.  

Wat doet de commissie van onderzoek? 

De commissie van onderzoek (CvO) besluit:  

• of je kind een arrangementeen pakket van ondersteuning op school voor jouw kind krijgt. 
• welk arrangement je kind krijgt.
• wat de duur van het arrangement is. 

Ze lezen alle informatie over jouw kind en het advies van het aanmeldpunt. Ze bekijken of je kind speciale ondersteuning van de instelling nodig heeft.

Ze bepalen of jouw kind ‘toelaatbaar’ is voor een arrangement. Ze kijken naar: 

• de diagnose TOS en de ernst van de taalproblemen.
• de onderwijsbehoefte van je kind (wat heeft je kind nodig op school?).  
• de ondersteuningsbehoefte van de school (wat heeft school nodig?).

De CvO gebruikt de Richtlijn Toelaatbaarheid van Siméa. Daarin staat waar de CvO op let bij het nemen van een besluit.

In Nederland zijn er vier CvO’s. Eén voor elke instelling met onderwijs voor kinderen met TOS. Zij werken samen in Siméa. Een overzicht van de instellingen voor speciaal onderwijs vind je hier. Informatie over de CvO vind je op de website van de instelling. 

Let op:

• De CvO werkt in elke regio net anders. Vraag aan de behandelgroep hoe het precies in jouw regio werkt. 
• Een arrangement is niet voor altijd geldig. Als het arrangement afloopt moet er een nieuw arrangement worden aangevraagd. Daarvoor zijn onder andere (logopedische) evaluatiegegevens nodig. 
• Ben je het niet eens met de beslissing van de CvO? En kom je er in een gesprek samen niet uit? Dan kan je een ‘second opinion’ vragen.
• De regels voor zorg en onderwijs verschillen. Gaat je kind naar de behandelgroep? Dan heeft het niet automatisch recht op een arrangement. De regels voor onderwijs voor TOS staan in de Richtlijn Toelaatbaarheid van Siméa.
• Je kunt ook gratis hulp inroepen van een onderwijsconsulent. Zij kunnen advies geven aan ouders, leerlingen, scholen of samenwerkingsverbanden. Ze kunnen ook bemiddelen.
• De CvO blijft (op de achtergrond) betrokken als jouw kind een arrangement heeft.  

Wat is een arrangement? 

Een arrangement is niet één product. Het is een pakket van ondersteuning. Het pakket is afgestemd op wat jouw kind nodig heeft op school. Dat heet ook wel de onderwijsbehoefte.  

Wat voor arrangementen zijn er? 

• Ondersteuningsarrangement: 
  • Je kind volgt onderwijs op een reguliere basisschool, of  SBO-school of cluster 3 of 4-school.
  • Een ambulant begeleider (AB’er) of dienstverlener (AD’er) ondersteunt je kind en de school. Deze AB’er of AD’er hoort bij het speciaal onderwijs voor TOS. 

• Onderwijsarrangement: 
  • Je kind gaat naar een school voor speciaal onderwijs voor TOS (dat heette vroeger cluster-2 onderwijs). 

Wanneer krijgt een kind een arrangement? 

Het toekennen van een arrangement hangt af van: 

• de hulpvraag van een reguliere school. Dit heet de ondersteuningsvraag. 
• de ernst van de taalproblemen van jouw kind. 
• de onderwijsbehoefte van je kind. Kan je kind door de TOS het reguliere onderwijs (on)voldoende volgen? 

De regels staan in de Richtlijn Toelaatbaarheid. 

Hoe lang is een arrangement geldig? 

Een arrangement is tijdelijk. Elk jaar wordt bekeken of het arrangement nog steeds bij je kind past. Het is mogelijk dat het arrangement wordt aangepast. Misschien kan je kind hierdoor wisselen van regulier onderwijs naar speciaal onderwijs. Of andersom. Het is ook mogelijk dat je kind naar een andere vorm van speciaal (basis)onderwijs gaat. 

Let op:

• Arrangementen aanvragen gaat via het aanmeldpunt.
• De behandelgroep helpt vaak bij de aanvraag van een arrangement.
• Bij de haltes aanmeldpunt en CvO vind je meer informatie over het aanvragen en toekennen van een arrangement.

Als jouw kind een onderwijsarrangement heeft gekregen kan je je kind aanmelden voor school. 

School stelt een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) op. Hierin staat wat jouw kind op school nodig heeft. Het OPP beschrijft: 

• wat je kind nu kan en moeilijk vindt.
• op welke manier je kind ondersteuning krijgt.
• wat je kind gaat leren.
• wat je kind kan als het van school afgaat.  

School stemt met jullie af aan welke doelen school werkt en hoe. Het is belangrijk dat school het OPP tenminste één keer per jaar met ouders evalueert. 

Tips voor meedenken en praten over het OPP: 

• Jij beslist welke informatie de behandelgroep mag delen met school. 
• De school bespreekt met jou wat er in het OPP staat of je leest het OPP zelf. 
• Misschien mis je iets in het OPP of klopt er iets niet? Bespreek dit dan met school. 
• Ben je het eens met het OPP? Zet dan een handtekening onder het plan.  
• Zet alleen je handtekening eronder als je het OPP begrijpt en het er mee eens bent. 
• Op de site van Siméa staat nuttige informatie voor een gesprek over het opstellen van het OPP voor je kind.   

Mijn kind heeft vervoer nodig 

De scholen voor speciaal onderwijs voor TOS zijn vaak verder weg. Dit betekent dat je kind misschien met de taxi naar school moet gaan. Dit heet leerlingenvervoer. De gemeente regelt dit. Jij kunt bij de gemeente een aanvraag doen voor vervoer voor jouw kind. Bij elke gemeente is deze regeling anders. Lees hier de folder “Goed leerlingenvervoer in mijn gemeente”. Kijk op de site van jouw gemeente hoe je leerlingenvervoer moet aanvragen.  

Vaak hebben kinderen na de behandelgroep nog logopedie nodig. Op het speciaal onderwijs voor TOS is een logopedist aanwezig. Jouw kind krijgt op school logopedie. 

Wat doet de logopedist? 

• De logopedist kijkt vaak mee in de klas. Zij geeft tips en adviezen aan de leerkracht. Soms geven de leerkracht en de logopedist samen een vorm van groepsbehandeling. 
• De logopedist onderzoekt je kind. Bijvoorbeeld door taaltesten af te nemen.  
• De logopedist behandelt je kind. Bijvoorbeeld voor taal, spraak of stotteren.
• Werkt de logopedist één-op-één met je kind? Dan heet dat individuele behandeling.
• Haalt de logopedist meerdere kinderen uit de klas om samen te werken? Dan heet dat groepsbehandeling.  
• De logopedist geeft vaak huiswerk mee. Jullie kunnen dan thuis oefenen.  
• Soms geeft de logopedist jou ook advies hoe je thuis de taalontwikkeling van je kind spelenderwijs kan stimuleren.

Hoe meld ik mijn kind aan voor logopedie? 

Jij hoeft je kind niet aan te melden bij de logopedie. Dit gebeurt automatisch als je kind op school start. Je hebt een startgesprek met de logopedist.  

Wat als mijn kind start met logopedie? 

Bespreek met de logopedist wat de behandelgroep al heeft gedaan. Je kan ook het verslag van de behandelgroep delen met de logopedist. Daarnaast kan de logopedist van de behandelgroep met de logopedist op school bespreken wat er al is gedaan. Hiervoor moet jij toestemming geven.