TOS-portretten
Als je een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebt, dan wordt taal in je hersenen minder goed verwerkt. Uitleggen wat TOS is, valt niet mee. TOS is ingewikkeld en iedereen met TOS is anders.
Bij ongeveer 5% tot 7% van de kinderen is er een vermoeden van TOS. Een kind met TOS heeft bijvoorbeeld moeite met praten of het begrijpen van taal. De taal- en spraakontwikkeling verloopt hierdoor anders dan bij leeftijdsgenoten.
TOS gaat niet zomaar over. Er zijn dus ook jongeren en volwassenen met TOS. Wat betekent TOS voor het dagelijkse leven? Wat merk je ervan op school? En in het gezin?
Kinderen, jongeren en volwassenen met TOS beantwoorden die vragen en delen hun verhaal in videoportretten.
Dani (6) en moeder Patty
Ik benoem de TOS niet bij Dani, omdat ik niet wil dat hij zich anders voelt dan andere kindjes.
Dani zit op kleine reguliere school. Daar is ze met open armen ontvangen. De lijntjes tussen de ambulant begeleider, de logopedist, de juf en zijn moeder zijn heel kort. Dat helpt Dani heel erg. Doordat hij goed is in rekenen, kreeg zijn zelfvertrouwen een boost. Hierdoor ging hij de taal ook steeds beter onder de knie krijgen.
Jelte (8) en vader Martin
Deelnemen aan Samen TrOtS geeft ons als ouders heel veel steun en wij zien dat de kinderen met TOS elkaar begrijpen en in hun waarde laten.
Jelte is begonnen op het regulier onderwijs, maar al snel hebben zijn ouders de keuze gemaakt voor speciaal basisonderwijs. De aandacht, kleine klassen en de lagere druk maken dat Jelte weer vol enthousiasme over zijn schooldag vertelt als hij thuiskomt. Een dag in de week gaat hij naar de zorgboerderij waar hij veilig kan buitenspelen.
Babette (9)
Wees trots op jezelf, ook als je TOS hebt.
Babette houdt van knutselen en is heel goed in waterpolo. Ze zit in groep 5 van het regulier onderwijs en krijgt ondersteuning van een ambulant begeleider en een logopedist. De Trotsdoos, die ze samen met juf Anja heeft gemaakt, zit vol met de dingen waar ze trots op is.
Adam (10) en moeder Hayat
Ook al is het moeilijk om in het Marokkaans uit te leggen wat TOS is, wij krijgen vanuit de familie en vrienden steeds meer steun. Ze leren van ons wat Adam helpt.
Als moeder had Hayat al wel gemerkt dat er iets was met Adam. De juf in groep 3 gaf aan dat hij misschien TOS had. In het gezin kan de sfeer gemakkelijk omslaan, als Adam gefrustreerd raakt. Soms loopt het gezin tegen onbegrip aan van anderen. Dat raakt hen.
Sjuulke (13)
Vertel gewoon dat je TOS hebt, anderen kunnen je helpen, zodat het voor jou net wat makkelijker is.
Voor Sjuulke is alles wat met communicatie te maken heeft lastig. Daardoor is ze bijvoorbeeld stiller in de klas en vindt ze het moeilijk om aan te geven hoe ze zich voelt. Als dingen anders lopen dan verwacht of als ze te veel huiswerk heeft dan zorgt dat voor chaos in haar hoofd en kan ze sneller boos worden.
Timo (14)
Als ik profvoetballer word, waarschijnlijk ben ik dan de eerste speler met TOS en dat zou wel vet zijn.
Timo weet nog maar kort dat hij TOS heeft. Na de diagnose is hij naar het speciaal onderwijs gegaan, daar gaat het veel beter dan op het regulier onderwijs. Timo is een fanatieke voetballer.
Familie Pellen
Je raakt gefrustreerd omdat je veel meer weet, dan je naar buiten kan brengen. Die discrepantie in je hoofd leidt tot woede-uitbarstingen.
Michel Pellen en zijn dochter Andika (18 jaar) hebben alle twee TOS. Andika heeft moeite met het verwerken van taal en met plannen. Ze raakt gefrustreerd als ze niet uit haar woorden kan komen. Doordat Michel de dingen waar Andika tegenaan loopt herkent, kan hij haar goed ondersteunen.
Danielle (20)
BMX-en geeft me een goede kick, waardoor ik merk dat ik geen handicap meer heb, tijdens het fietsen. Dat maakt me vrolijk.
Daniëlle volgt de opleiding autoschadeherstel en is een fanatieke BMX-er. Het maken van zinnen is lastig voor haar. Hiervoor heeft ze veel ondersteuning gehad van een ambulant begeleider en een logopediste. Het helpt haar als ze de tijd krijgt om een antwoord te formuleren.
Isa (21)
Spreken is mijn sterkste kant. Soms hoor ik wel dat ik dingen verkeerd zeg, maar dan klets ik daar snel overheen.
Op het moment dat Isa vanaf het speciaal onderwijs naar de reguliere middelbare school ging realiseerde ze zich ineens dat ze TOS had. Het meeste last van haar TOS heeft ze op het gebied van plannen en het uiten van emoties. Ze vindt het belangrijk om haar diploma te halen. Maar hoe belangrijk ook, het blijft lastig zich ertoe te zetten huiswerk te gaan maken.
Xiao-Min (23)
Ik ben ontzettend trots op wat ik heb bereikt en heb een hele leuke werkplek.
Xiao Min werkt in de horeca bij een bedrijf dat werkt met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Structuur is belangrijk in haar werk. ‘Ik vind het fijn als alles stap voor stap gaat.’
Julia (25)
Als ik die marathon haal, dan kan ik worden wat ik wil worden.
Julia is een doorzetter. Zij woont sinds kort zelfstandig en krijgt begeleiding bij het huishouden en de administratie. Ze is heel actief en houdt veel van sporten. Het behalen van de marathon gaf haar veel zelfvertrouwen.
Janette (44)
TOS is niet alleen taal. Het blokkeren als je stress ervaart, chaotisch zijn, het niet kunnen ordenen, dat is voor mijn dochters en mij veel belastender.’
Toen de dochter van Janette begeleiding kreeg voor haar TOS, werd voor Janette duidelijk dat zij zelf ook TOS heeft. Ineens begreep ze hoe het kon dat ze wel hoge cito-scores had, maar niet het alfabet kon onthouden. Door de diagnose kreeg ze rust en vielen veel dingen op hun plek.
Dani (6) en moeder Patty (NGT)
Ik benoem de TOS niet bij Dani, omdat ik niet wil dat hij zich anders voelt dan andere kindjes.
Dani zit op kleine reguliere school. Daar is ze met open armen ontvangen. De lijntjes tussen de ambulant begeleider, de logopedist, de juf en zijn moeder zijn heel kort. Dat helpt Dani heel erg. Doordat hij goed is in rekenen, kreeg zijn zelfvertrouwen een boost. Hierdoor ging hij de taal ook steeds beter onder de knie krijgen.
Jelte (8) en vader Martin (NGT)
Deelnemen aan Samen TrOtS geeft ons als ouders heel veel steun en wij zien dat de kinderen met TOS elkaar begrijpen en in hun waarde laten.
Jelte is begonnen op het regulier onderwijs, maar al snel hebben zijn ouders de keuze gemaakt voor speciaal basisonderwijs. De aandacht, kleine klassen en de lagere druk maken dat Jelte weer vol enthousiasme over zijn schooldag vertelt als hij thuiskomt. Een dag in de week gaat hij naar de zorgboerderij waar hij veilig kan buitenspelen.
Babette (9) (NGT)
Wees trots op jezelf, ook als je TOS hebt.
Babette houdt van knutselen en is heel goed in waterpolo. Ze zit in groep 5 van het regulier onderwijs en krijgt ondersteuning van een ambulant begeleider en een logopedist. De Trotsdoos, die ze samen met juf Anja heeft gemaakt, zit vol met de dingen waar ze trots op is.
Adam (10) en moeder Hayat (NGT)
Ook al is het moeilijk om in het Marokkaans uit te leggen wat TOS is, wij krijgen vanuit de familie en vrienden steeds meer steun. Ze leren van ons wat Adam helpt.
Als moeder had Hayat al wel gemerkt dat er iets was met Adam. De juf in groep 3 gaf aan dat hij misschien TOS had. In het gezin kan de sfeer gemakkelijk omslaan, als Adam gefrustreerd raakt. Soms loopt het gezin tegen onbegrip aan van anderen. Dat raakt hen.
Sjuulke (13) (NGT)
Vertel gewoon dat je TOS hebt, anderen kunnen je helpen, zodat het voor jou net wat makkelijker is.
Voor Sjuulke is alles wat met communicatie te maken heeft lastig. Daardoor is ze bijvoorbeeld stiller in de klas en vindt ze het moeilijk om aan te geven hoe ze zich voelt. Als dingen anders lopen dan verwacht of als ze te veel huiswerk heeft dan zorgt dat voor chaos in haar hoofd en kan ze sneller boos worden.
Timo (14) (NGT)
Als ik profvoetballer word, waarschijnlijk ben ik dan de eerste speler met TOS en dat zou wel vet zijn.
Timo weet nog maar kort dat hij TOS heeft. Na de diagnose is hij naar het speciaal onderwijs gegaan, daar gaat het veel beter dan op het regulier onderwijs. Timo is een fanatieke voetballer.
Familie Pellen (NGT)
Je raakt gefrustreerd omdat je veel meer weet, dan je naar buiten kan brengen. Die discrepantie in je hoofd leidt tot woede-uitbarstingen.
Michel Pellen en zijn dochter Andika (18 jaar) hebben alle twee TOS. Andika heeft moeite met het verwerken van taal en met plannen. Ze raakt gefrustreerd als ze niet uit haar woorden kan komen. Doordat Michel de dingen waar Andika tegenaan loopt herkent, kan hij haar goed ondersteunen.
Danielle (20) (NGT)
BMX-en geeft me een goede kick, waardoor ik merk dat ik geen handicap meer heb, tijdens het fietsen. Dat maakt me vrolijk.
Daniëlle volgt de opleiding autoschadeherstel en is een fanatieke BMX-er. Het maken van zinnen is lastig voor haar. Hiervoor heeft ze veel ondersteuning gehad van een ambulant begeleider en een logopediste. Het helpt haar als ze de tijd krijgt om een antwoord te formuleren.
Isa (21) (NGT)
Spreken is mijn sterkste kant. Soms hoor ik wel dat ik dingen verkeerd zeg, maar dan klets ik daar snel overheen.
Op het moment dat Isa vanaf het speciaal onderwijs naar de reguliere middelbare school ging realiseerde ze zich ineens dat ze TOS had. Het meeste last van haar TOS heeft ze op het gebied van plannen en het uiten van emoties. Ze vindt het belangrijk om haar diploma te halen. Maar hoe belangrijk ook, het blijft lastig zich ertoe te zetten huiswerk te gaan maken.
Xiao-Min (23) (NGT)
Ik ben ontzettend trots op wat ik heb bereikt en heb een hele leuke werkplek.
Xiao Min werkt in de horeca bij een bedrijf dat werkt met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Structuur is belangrijk in haar werk. ‘Ik vind het fijn als alles stap voor stap gaat.’
Julia (25) (NGT)
Als ik die marathon haal, dan kan ik worden wat ik wil worden.
Julia is een doorzetter. Zij woont sinds kort zelfstandig en krijgt begeleiding bij het huishouden en de administratie. Ze is heel actief en houdt veel van sporten. Het behalen van de marathon gaf haar veel zelfvertrouwen.
Janette (44) (NGT)
TOS is niet alleen taal. Het blokkeren als je stress ervaart, chaotisch zijn, het niet kunnen ordenen, dat is voor mijn dochters en mij veel belastender.’
Toen de dochter van Janette begeleiding kreeg voor haar TOS, werd voor Janette duidelijk dat zij zelf ook TOS heeft. Ineens begreep ze hoe het kon dat ze wel hoge cito-scores had, maar niet het alfabet kon onthouden. Door de diagnose kreeg ze rust en vielen veel dingen op hun plek.