Taalontwikkelingsstoornis (TOS)
Gaat de taalontwikkeling bij een kind niet zoals bij leeftijdgenoten? Dan heeft het kind misschien een taalontwikkelingsstoornis. Kort gezegd: TOS. TOS is een neurocognitieve ontwikkelingsstoornis. Dit betekent dat de hersenen taal minder goed verwerken. Een kind met TOS heeft daardoor bijvoorbeeld veel moeite met praten of het begrijpen van taal.
Bij kinderen tot vier jaar kun je eigenlijk nog niet goed zeggen of er sprake is van TOS. Bij die kinderen hebben we het daarom over een vermoeden van TOS. Jonge kinderen met een vermoeden van TOS hebben problemen met het gebruiken van taal. Ze zijn soms moeilijk te verstaan, leren weinig nieuwe woorden en maken geen zinnen.
Als de taalontwikkeling bij een kind op de basisschool anders blijft dan bij leeftijdgenoten, dan spreken we van een (blijvende) taalontwikkelingsstoornis. Een kind met TOS kan normaal scoren op een test bij de logopedist en toch moeite hebben met taal. Bijvoorbeeld met de dagelijkse communicatie, sociale situaties of ingewikkelde informatie.
Een taalontwikkelingsstoornis gaat niet zomaar over. Er zijn dus ook volwassenen met TOS. Door te oefenen hebben zij hun taal en communicatie vaak wel kunnen verbeteren. Toch zijn volwassenen met TOS vaak sociaal minder vaardig en minder zelfredzaam. Ze houden moeite met lezen en schrijven en ervaren sociaal-emotionele problemen. Het dagelijks leven kan daardoor veel energie kosten.
TOS portretten
Wat betekent TOS voor het dagelijkse leven? Wat merk je ervan op school? En in het gezin? Kinderen, jongeren en volwassenen met TOS beantwoorden die vragen en delen hun verhaal in videoportretten.
Isa
Op het moment dat Isa vanaf het speciaal onderwijs naar de reguliere middelbare school ging realiseerde ze zich ineens dat ze TOS had. Het meeste last van haar TOS heeft ze op het gebied van plannen en het uiten van emoties.
Timo
Timo weet nog maar kort dat hij TOS heeft. Na de diagnose is hij naar het speciaal onderwijs gegaan, daar gaat het veel beter dan op het regulier onderwijs. Timo is een fanatieke voetballer. “Als ik profvoetballer word, waarschijnlijk ben ik dan de eerste speler met TOS en dat zou wel vet zijn.”
Hayat
Als moeder had Hayat al wel gemerkt dat er iets was met Adam. De juf in groep 3 gaf aan dat hij misschien TOS had. In het gezin kan de sfeer gemakkelijk omslaan, als Adam gefrustreerd raakt. Soms loopt het gezin tegen onbegrip aan van anderen. Dat raakt hen.
Projecten TOS
Wil je graag meer weten over wat we doen binnen het deelprogramma TOS? Deelkracht bestaat uit verschillende projecten waarin we onderzoek doen naar en producten ontwikkelen voor mensen met TOS en de mensen in hun omgeving.